Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu tại lễ khởi động chương trình Đối tác Hành động Quốc gia về Nhựa tại Việt Nam NPAP. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Chương trình là sự hợp tác của Chính phủ Việt Nam, do Bộ Tài nguyên và Môi trường đại diện với Chương trình đối tác hành động toàn cầu về Nhựa, nhằm thực hiện các cam kết giảm thiểu ô nhiễm nhựa và xây dựng nền kinh tế tuần hoàn.
Hiện nay, Việt Nam phát sinh khoảng 22 triệu tấn chất thải rắn sinh hoạt, trong đó có khoảng 10% là nhựa và đang ngày một gia tăng, gây nhiều nguy hiểm cho môi trường Việt Nam và thế giới. Thông qua chương trình Đối tác Hành động Quốc gia về Nhựa tại Việt Nam NPAP, các tổ chức quốc tế sẽ hỗ trợ Chính phủ Việt Nam giảm thiểu đáng kể dòng chất thải nhựa ra môi trường đất liền và đại dương, xây dựng lộ trình loại bỏ nhựa 1 lần, túi nylon khó phân hủy, đặc biệt tại các đô thị, khu du lịch ven biển và các khu bảo tồn biển.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh, sự kiện này một lần nữa khẳng định chiến lược phát triển kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường và hệ sinh thái của Việt Nam, với quan điểm: Không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế.
Theo Phó Thủ tướng, nhựa là một phát minh quan trọng, đóng vai trò to lớn trong sản xuất và đời sống sinh hoạt của mỗi chúng ta. Tuy nhiên, cách thức sản xuất, tiêu dùng các sản phẩm nhựa thiếu bền vững, đặc biệt là các sản phẩm dùng một lần, đã gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho môi trường, các hệ sinh thái.
Rác thải nhựa hiện được xem là “báo động đỏ”, là vấn đề cấp bách tại khu vực ASEAN nói riêng và toàn cầu nói chung. Phần lớn rác thải nhựa không qua xử lý, được đốt, đổ vào các bãi chôn lấp, ra môi trường, đại dương, gây nên tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cùng các đại biểu dự buổi Lễ. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Trong đó, ô nhiễm đại dương mà đặc biệt từ rác thải nhựa đang tác động tiêu cực đến hệ sinh thái biển, sức khỏe cộng đồng, các ngành kinh tế, du lịch, y tế cộng đồng và xã hội.
"Đã đến lúc, chúng ta cần cùng nhau hành động quyết liệt, hiệu quả để thay đổi mô hình sản xuất và tiêu dùng các sản phẩm nhựa truyền thống theo hướng bền vững, thân thiện môi trường hơn", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Ngay từ năm 2018, hưởng ứng chủ đề “Giải quyết ô nhiễm nhựa và nilon” do Liên Hợp Quốc phát động, Chính phủ Việt Nam đã tham gia tích cực, chủ động đề xuất các cơ chế hợp tác toàn cầu và khu vực về giảm rác thải nhựa tại nhiều diễn đàn, cơ chế hợp tác quốc tế như: Hội nghị Thượng đỉnh G7 mở rộng tại Canada, Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN tại Việt Nam năm 2018 và Diễn đàn kinh tế thế giới Davos năm 2019.
Đồng thời, Việt Nam đã tiên phong triển khai nhiều chương trình hành động mạnh mẽ nhằm giải quyết vấn đề ô nhiễm chất thải nhựa, được các tầng lớp nhân dân trong toàn xã hội hưởng ứng, tham gia rất tích cực.
Đặc biệt, mới đây, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, trong đó có bổ sung quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa; hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nylon khó phân hủy; khuyến khích sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế sản phẩm nhựa truyền thống.
Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để Việt Nam tăng cường quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và giảm thiểu chất thải nhựa trong thời gian tới cũng như thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này.
Với nhận thức chung đó, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng hoan nghênh và đánh giá cao Bộ Tài nguyên và Môi trường và Diễn đàn Kinh tế Thế giới đã tích cực phối hợp để triển khai sáng kiến về Chương trình đối tác hành động quốc gia về nhựa tại Việt Nam.
Phó Thủ tướng hy vọng Chương trình sẽ tập hợp, kết nối các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp và cộng đồng trong việc quản lý, xử lý hiệu quả chất thải nhựa. Thông qua đó, sẽ góp phần thực hiện cam kết của ASEAN về bảo vệ môi trường đã được khẳng định trong Tuyên bố Bangkok về Chống rác thải Đại dương.
Đồng thời, Phó Thủ tướng kêu gọi và đề nghị các cơ quan, hiệp hội, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, các tổ chức quốc tế và toàn xã hội tiếp tục chung tay cùng Chính phủ trong nỗ lực giảm thiểu chất thải nhựa.
Về các nhiệm vụ trọng tâm, Phó Thủ tướng nhấn mạnh trước hết, cần thiết lập khuôn khổ pháp lý và thể chế ở phạm vi quốc gia về trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất các sản phẩm nhựa; xây dựng hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn về nhựa và vi nhựa, chuyển đổi ngành sản xuất nhựa theo hướng bền vững, đảm bảo thân thiện với môi trường, tăng cường tái chế, tái sử dụng chất thải nhựa; đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học và chuyển giao công nghệ tái chế nhựa, sản xuất nhựa theo công nghệ hiện đại.
Bên cạnh đó là tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức cho cộng đồng về hành vi tiêu dùng nhựa thông minh và bền vững, phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn nhằm thúc đẩy tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa hiệu quả, hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy.
Phó Thủ tướng đề nghị đẩy mạnh hoạt động hợp tác quốc tế về nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, chuyển giao tri thức về quản lý, sử dụng bền vững các sản phẩm nhựa; sớm thiết lập một Trung tâm nghiên cứu quốc tế của khu vực nhằm chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và chuyển giao công nghệ cho giảm thiểu chất thải nhựa; hình thành các cơ chế hợp tác hiệu quả khu vực và toàn cầu nhằm giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa vì mục tiêu đại dương không rác thải nhựa, Trái đất xanh không ô nhiễm nhựa.
Để thực hiện được những yêu cầu này, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp tục hợp tác chặt chẽ, hiệu quả với Diễn đàn kinh tế thế giới, các quốc gia, các tổ chức quốc tế để thực hiện hiệu quả Chương trình đối tác hành động quốc gia về nhựa tại Việt Nam cũng như nhiều chương trình, kế hoạch giảm thiểu rác thải nhựa khác.
"Chính phủ Việt Nam khẳng định sẽ tạo điều kiện thuận lợi để Chương trình đối tác hành động quốc gia về nhựa tại Việt Nam được triển khai thực hiện thành công, trở thành mô hình tiêu biểu về quản lý, sử dụng nhựa bền vững", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, lãnh đạo Bộ TN&MT cùng đại diện các đối tác. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Đồng thời, Việt Nam sẽ hành động mạnh mẽ, có trách nhiệm trong các nỗ lực giảm thiểu rác thải nhựa trong khu vực và toàn cầu.
Nhân dịp này, thay mặt Chính phủ Việt Nam, Phó Thủ tướng trân trọng cảm ơn các tổ chức quốc tế, các doanh nghiệp và người dân đã tích cực hưởng ứng tham gia phong trào giảm thiểu rác thải nhựa trong thời gian qua./.
